دکتر علی امامیان فر | پروژه معماری
نوشته های مشابه
معماری اصفهانی Isfahan architecture
معماری اصفهانی Isfahan architecture تحقیقات انجام شده در این زمینه:
استاد راهنما: دکتر علی امامیان فر
.
معماری اصفهانی Isfahan architecture
شیوه اصفهانی نام آخرین نوع شیوه معماری سنتی ایرانی است،
(اوخر قرن ۱۵ تا اویل قرن ۱۷ میلادی) و دو دوره دارد که دوره نخست آن به زمان قراقویونلوها باز میگردد.
به حکومت رسیدن سلسله صفویه در ایران موجب به وجود آمدن حکومتی شد
که ایران بعد از سلسله ساسانیان به خود ندیده بود.
مذهب شیعه و تشکیلات منضبط ناشی از آن باعث گردید
که این دولت بر تمام شئون زندگی مرم مسلط گردد
وج گرفتن حیات عقلی شیعه در این دوره که ملازم با تجمع متفکران
و اندیشمندان شیعه در مراکز عمده آن روزگار به ویژه اصفهان و تبادل آراء و افکار آنان است،
دوره جدیدی را در زمینه حکمت و فلسفه شیعه
به همراه داشت و جلوه از تمدن را در این کشور پایه گذاری کرد..
حکومت بنا به سنتها گذشته سازماندهی،
راه اندازی و ایجاد تا سیسات و تجهیزات زیر ساختیرا عمداً بر عهدهه گرفت
در واقع این سیاستهای را دانباله و الگو گرفته سیاستهای ساسانیان میتوان دانست.
آنچه مشخص است که دولت صفوی جمع بندی از تاریخ
چند هزارساله ایران بوده که مکتبی را تحت عنوان اصفهانی را از جمع بندی ماهرانه فلسفه،
هنر، معماری و شهر سازی روز گار کهن ارائه کرد
و آن را با توجه به مصادیق و مفاهیم روز خود به جامعه معرفی کرد.
معماری اصفهانی Isfahan architecture
بنای کنونی در ضلع جنوبی میدان نقش جهان واقع گردیده و از نظر ویژگیهای معماری، تزیینات غنیّ و آثار نفیس دیگر از برجستهترین آثار معماری ایران است. (دائرةالمعارف بناهای تاریخی در دورة اسلامی/۲، ص ۵۲) و چنانکه از مآخذ برمی آید، بنای آن در سوّمین مرحله از اجرای طرح میدان نقش جهان به فرمان شاه عبّاس بزرگ (سال ۹۹۶–۱۰۳۸ق/ ۱۵۸۸–۱۶۲۹م) آغاز گردیده و در دورة شاهصفی (سال ۱۰۳۸–۱۰۵۲ق/ ۱۶۲۹–۱۶۴۲م) به پایان رسیده است. سنّتهای شکلدهی، آرمانها، شعایر و مفاهیم دینی، نقشه که از انواع قدیمی تر و سادهتر بهآرامی کمال یافته، عناصر بزرگ ساختمانی و تزیینات همه در مسجد شاه با عظمت و شکوهی، که آن را در شمار عظیمترین بناهای جهان قرار داده، تحقّق و یافته است.
از مظاهر بارز این دوره و آثار شکوهمند آن که هنوز هم در سر تا سر ایران نمود دارد این است که یکی شبکه راههای عمودبرهم بوده، که از کوهستانها به داخل کویرها و نمکزارها گسترش یافته بودو دیگر ساختن رباطها و کاروانسراهای بزرگ و توقفگاهای آبرومند، کاخها و بستانهای زیبا و خوش منظر که در فواصل راهها که در آنها همه گونه وسائل آسایش و رفاه مردم فراهم آمده بود را دانست.
در باره معماری اصفهانی ان را به دوره تقسیم کردهاند که دوره اول که درزمان حکومت صفویه بود را دوره شکوفایی آن و دوره دوم را که از زمان حکومت نادر آغاز و پس از زندیه با سللسه قاجاریه به اتمام میرسد که این دوره را دوره انحطاط معماری صفویه میدانند که ورود معماری اروپایی در زمان قا جاریه از مهمترین دلایل انحطاط آن میباشد.
معماری اصفهانی Isfahan architecture
معماری در زمان افشاریه به علت لشکر کشیهای پیاپی و عدم رسیدگی به مسائل داخلی کشور آثاری قابل توجه برای ارائه ندارد و در زمان زندیه هم به علت تمر کز خکومت در شیراز اکثر تاثیرات آن در شیراز پدیدار گشت و در زمان قاجار نیز به علت مسایل فنی و نبود نیروی کافی برای ساخت به صورت گذشته به آرامی کشور را از روند معماری ایرانی خارج کرد. اما در باره ویژگیهای و دستاوردهای معماری اصفهانی نکات زیر را میتوان نام برد:
ساده شدن طرحها که در بیشتر ساختمانها، فضاها یا چهار پهلو هستند
هندسه ساده و شکلها و خطهای شکسته بیشتر استفاده میشد
در تهرنگ ساختمانها نخیر و نهاز کمتر شد ولی ساخت گوشههای پخ از این زمان آغاز شد
پیمون بندی و بهره گیری از اندامها و اندازههای یکسان
سادگی طرح در بناها هم آشکار گردید.
البته شاید بتوان بیشترین دستاوردهای این دوره را در شهرسازی پیگیر شد چرا که این دوره مجموعههای شهری قابل توجهی را برای آیندگان به جا گذاشتهاست. تصویر منتشر شده کاخ عالی قاپو میدان نقش جهان.
