دکتر علی امامیان فر | پروژه معماری
نوشته های مشابه
معماری رازی Razi Architecture
معماری رازی Razi Architecture تحقیقات انجام شده در این زمینه:
استاد راهنما دکتر علی امامیان فر
.
معماری رازی Razi Architecture
شیوهای در معماری ایرانی است که مربوط به سدهٔ پنجم تا آغاز سدهٔ هفتم هچری قمری (قرن دهم تا دوازده میلادی) سامانیان، سلجوقیان و خوارزمشاهیان است.
معماری این دوره را میتوان مجموعهای از تمام معماریهای گذشته ایران دانست در این زمان بود که ادبیات ایران نیز زنده گشت و فردوسی شاهنامه را برای ایرانیان به جا گذاشت که یکی از پر افتخارترین آثار ادبی ایران است. معماری نیز در این دوره با نغز کاری پارسی، شکوه و عظمت پارتی و ریزه کاری خراسانی همراه بود..
اغاز کار این شیوه هر چند از شمال ایران بوده, اما در شهر ری پا گرفته است. و بهترین ساختمانها در ان شهر ساخته شده اند. این شیوه از زمان زیاریان آغاز و در زمانهای ال بویه، سلجوقیان، اتابکان، خوارزمشاهیان پی گرفته میشود. محمدکریم پیرنیا در مقاله «سبک شناسی معماری ایران» (۱۳۴۷) سبکهای معماری را به زادگاههای آنها نسبت داده و از «سبک رازی» نام میبرد. در این دوره با فراوانیهای انواع معماری روبرو هستیم که در آنها از معماری های قبل از اسلام الگو گرفته شده و ساخته گردیدهاند..
معماری رازی Razi Architecture
در معماری این دوره عملاً با توجه به موارد بالا با گوناگونی بناها روبرو هستیم در این دوره همانند دورههای قبل از اسلام مدرسه به عنوان بنایی جدا وارد معماری شد و بناهای چهار ایوانی نیز از نو زنده شده و تز ئینات نیز به بناها باز گردانده شد. دونالد ویلبر معماری سلجوقی (سبک رازی) را برگرفته از سبک معماری ساسانیان میداند، به ویژه در شکل و نسبتهای گنبدها.
میتوان دستاورهای معماری این دوره رابه صورت زیر دانست:
پدید آمدن ساختمان با کارکردهای متفاوت همچون مدارس، آرمگاهها و…
استفاده از طرح چها ایوانی در بناها
استفاده از تاقهای چهار بخش، کاربندی، تاق کلنبو و تاق چهار ترک
ساخت گنبد به روشهای مختلف همچون گنبد رک و گسسته ناری و ابداع گنبد دوپوسته و گنبد ترکین با تویزه
استفاده دوباره از مصالح مرغوب در بناها
به کاربردن آجر پیشبر به دو صورت لعاب دار و بی لعاب
ابداع شیوه معقلی که گره سازی با آجر و کاشی است
به کار بردن نگارههای آجری با خطوط شکسته و مستقیم
به کار بردن انواع گچ بریها در بناها
۱. گچ بری شیر شکری بابر جستگی کم
۲. گچ بری برجسته با بر جستگی بیشتر
۳. گچ بری زبره با برجستگی بیشتر بدون ساییدگی گوشهها
۴. گچ بری برهشته با برجستگی زیاد
آنچه مسلم است دوره رازی را میتوان رنسانسی برای ایران قدیم دانست که متاسفانه با حمله مغول به این کشور اکثر آثار این دوره نابود شد. تصوریر منتشر شده امیر اسماییل سامانی
