معماری فولدینگ Folding
معماری فولدینگ Folding پژوهشهای انجام شده در این باره:
استاد راهنما: دکتر علی امامیان فر
پاور معماری فولدینگ معماری معاصر محقق: مهندس داریوش کریمی، زمستان ۹۴ واحد
دولت اباد. حجم دانلود ۳/۷۹ مگابایت کد خرید ۱-۷-۰۴
مباني نظري مكتب فولدينگ براي نخستین بار توسط فیلسوف فقید فرانسوي ، ژیل دلوز مطرح گردید..
وي همچون ژاك دریدا از جمله فلاسفه مکتب پسا ساختارگرایی محسوب می شود.
دلوز نیز مانند دریدا اساس اندیشه خود را در جهت زیر سوال بردن بینش مدرن و مکتب ساختارگرایی قرار داد.
فلسفه دلوز ، یک فلسه افلاطون ستیز و دکارت ستیز است به عبارت دیگر می توان بیان نمود.
که فولدینگ یک طرح ضد دکارتی است.
از نظر دلوز هستی از زیر بناهاي عقل ریاضی استخراج نشده است.
وي در کتاب معروف خود به نام ضد اديپ – سرمايه داري و اسكيزو فرني در سال ۱۹۷۲ خرد مدرن را مورد پرسش قرار داد.
از نظر دلوز ، خرد هر جایی است.
فلسفه فولدینگ منطق ارسطویی را نیززیر سوال می برد.
از نظر این فلسفه ، هیچ ارجحیتی در جهان وجود ندارد. زيربنا و روبنا وجود ندارد.
فولدینگ به دنبال تعدد است و می خواهد سلسله مراتب را از بین ببرد. این فلسفه در پی از بین بردن دوگانگی ها است.
معماری فولدینگ Folding
فولد یعنی چین و لایه ، یعنی لایه هاي هزار تو ، يعني هر لايه در کنار لایه دیگر، همه چیز دركنار هم است،
هیچ اندیشه اي بر دیگري ارجحیت ندارد، موضوعی بالاتر از دیگري نیست، همه چیز افقی است.
به عبارت دیگر فولدینگ میخواهد منطق دو ارزشی را دیکنستراکت کند و کثرت و تباین را جایگزین آن کند.
فولدینگ هم مانند دیکانستراکشن در پی از بین بردن مبناهاي فکري تمدن غرب و بالاخص منطق و ریاضی گونه مدرن است.
فولدینگ عمود گرایی ، طبقه بندي و سلسله مراتب را مردود میداند و به جاي آن افقی گرایی را مطرح می کند.
از نظر فولدینگ همه چیز هم سطح یکدیگر است.
دلوز در کتاب خود به نام فولد، لايبنيتز (گوتفرید لایبنیتس)و باروك جهان را چنين تبين مي كند:
جهان به عنوان کالبدي از فولدها و سطوح بی نهایت که از طریق فضا زمان فشرده شده، در هم پیچ و تاب خورده وپيچيده شده است.
دلوز هستي و اجزاء آن را همواره در حال شدن مي بيند.
یکی از موارد کلیدي در مباحث مطرح شده توسط دلوز افقی گرایی است.
دلوز به همراه یار همفکر خود ، فیلیکس گاتاري، مقاله اي به نام ریزوم در سال ۱۹۷۶ در پاریس منتشر کردند.
این موضوع در کتاب هزار سطح صاف به صورت کامل ترتوسط این دو مطرح گردید.
معماری فولدینگ Folding
ریزوم گیاهی است که بر خلاف سایر گیاهان ساقه آن به صورت افقی و در زیر خاك رشد می کند برگهاي آن خارج از خاك است.
با قطع بخشی از ساقه آن، این گیاه از بین نمی رود،
بلکه از همانجا در زیر خاك گسترش پیدا می کند
و جوانه هاي تازه ایجاده میکند این دو متفکر با مطرح نمودن بحث ریزوم، سعی در بنیان فکنی اندیشه غرب می نماید.
و اصول اولیه آنرا زیر سوال می برند، از نظر آنها،
عقلانیت غرب به صورت سلسله مراتب، عمودوار درخت گونه و مرکز مداراست
داریوش شایگان، اندیشمند معاصر در این رابطه می نویسد
به رغم آنان (د لوز و گاتاري) تفکر غرب قرن ها در استیلاي الگوي درخت وار بوده است.
معماری فولدینگ Folding
همه رشته هاي مطالعاتی، اعم از گیاه شناسی، زیست شناسی،
کالبدشانسی، معرفت شناسی، هستی شناس و الهیات از این الگو تأثیر پذیرفته اند.
فلاسفه همواره در جستجوي بنیاد و ریشه بوده اند.
آنها نظام هاي رده بندي شده ایجاد کرده اند
که شامل مراکز تولید معانی و مفهوم سازي و دستگاههاي خود کار مرکزي، همچون حافظه هاي سازمان یافته بوده است
در نقطه مقابل نظام درخت وار ، ریزوم و چند پارگی قرار دارد ریزوم در نفس خود متعدد است،
تعدادي آزاد از قید يگانگی نظام مبتنی بر تعدد قطعاً یک ریزوم است.
با ریشه و انشعابات آن تفاوت دارد ریزوم خود صورت هاي گوناگون دارد،
از گسترش سطحی منشعب در همه جهات گرفته تا بر آمدگی و غذه پس ریزوم عامل ارتباط و دگرزایی است
و امکان ایجاد شبکه اي بی پایان را فراهم می کند، زیرا هر نقطه از آن میتواند به نقاط دیگر آن وصل شود.
بر خلاف درخت که در نقطه هاي ثابت ریشه می گیرد،
ریزوم حتی هنگامی که شکسته یا از هم گسسته شود باز می تو اند حیات خود را از سر گیرد و در جهت هاي دیگر رشد کند.
معماری فولدینگ Folding
ریزوم در عین آن كه لایه لایه و وابسته به مکان است، می تواند از جاي خود بر کند،
به پیش رود و حلقه هاي پیوند و شبکه هاي ارتباطی جدید ایجاد کند.این خاصیت پی آمدهایی در بر دارد.
ریزوم می تواند سبب ارتباط نظام هاي بسیار متفاوت و حتی نامتجانس شود ریزوم متشکل از واحدهاي مختلف نیست،
بلکه از تجمع جهت هاي گوناگون تشکیل شده، نه آغازي دارد و نه پایانی، همیشه در بین راه است،
ماهیت آن بی وقفه تغییر می یابد، بنابراین عامل دگردیسی دائمی است،
مانند درخت، حاصل تولید مثل نیست، بلکه ضد تبار است.
حافظه اش کوته زمان است و بنابراین ضد خاطره است بر خلاف گرته ها و طرح هاي نقاشی که مدام عین خود را تولید می کنند،
ریزوم نقشه اي است که همواره قابلیت بر هم خوردن، ایجاد پیوند، واژگون شدن و تغییر را دارد و راه هاي ورود و خروج آن متعدد است
ریزوم نظامی فاقد مرکز و رده بندي، عاري از دلالت و بدون راهبر است.
مانند درخت در قالب فعل (بودن) متحقق نمی شود، بلکه چون به طور نامحدود گسترش می یابد،
شبکهاي از حرف ربط (و … و …) را به هم می تند از همین رو قادر است فعل بودن را از ریشه بر کند
و آن را هزارتکه کند دلوز هم مانند دریدا قرائت تک معنایی را مردود می داند
و معتقد به قرائت ها و تفاسیر مختلف و تفاهم، تعامل و تحمل این قرائت ها نسبت به یکدیگر و در کنار یکدیگر است.
معماری فولدینگ Folding
شایگان در رابطه با این نظر دلوز می نویسد هیچ واقعه، هیچ پدیده،
هیچ کلمه و هیچ اندیشه اي وجود ندارد که معانی متعدد نداشته باشد.
نتیجتاً تنها جهان قابل شناسایی، جهان تمایزهاي است.
و یا به عبارتی جهان تفسیرها ، زیرا ارزیابی این جیز و آن چیز و کار ظریف
سنجش چیزها و معانی هر یک، به والاترين هنر فلسفه يعني تفسير تعلق دارد.
هیچ چیز خارج از تفسیرهاي متنازع وجود ندارد.
بابک احمدي، مولف و محقق معاصر درباره اندیشه دلوز راه هاي بی شمار به خانه اي میرسند،
درهاي متعدد قصر باز و بسته مي شوند همه چند گونگي معنا را تثبيت مي كند.
بحث فولدینگ در معماري از اوایل دهه ۱۹۸۰ مطرح شد
و به تدریج اکثر معماران نامدار سبک مانند پیتر آيزنمن،
فرانك گهری، زاها حديد و حتي معمار مدرنيست به اين سمت گرايش پيدا كردند.
همانند ديكانستراكشن ،خاستگاه فلسفه فولدينگ در فرانسه و معماري فولدينگ در امريكا بوده است.
معماری فولدینگ Folding
این معماران در کارهاي جدید خود پیچیدگی را با وحدت یا تقابل نشان نمیدهند
بلکه به صورت نرم و انعطاف پذیر ، پیچیدگی ها و گوناگونی ها مختلف را در هم می آمیزند. این کار باعث از بین بردن تفاوتها نمی شود.
باعث ایجاد یک پدیده همگون و یک پارچه نیز نمی گردد، بلکه این عوامل و نیروها به صورت نرم و انعطاف پذیر در هم می آ میزند.
هویت و خصوصیات هر یک از این عوامل در نهایت حفظ می شوند.
مانند لایه هاي درونی زمین که تحت فشارهاي خارجی تغییر شکل میدهند ، در عین اینکه خصوصیات خود را حفظ می کنند.
معماري فولدینگ در مقیاس شهري در جایی بین زمینه گرايي و بیان گرایی قرار دارد.
فرم هاي انعطاف پذیر نه به صورت کامل هندسی و نه به شکلهاي دلبخواهی هستند
در مقیاس شهر، این لایه هاي تا شده و انعطاف پذیر نه نسبت به بافت مجاور خود بي تفاوتند و نه مطابق با آنند،
بلکه از شرایط محیطی بهره می برند و آنها را در منطق پیچ خورده و منحنی خود جاي میدهند گرگر لین در تعریف معماري فولدینگ میگوید:
فولدينگ يعني تلفيق كردن عوامل نامربوط در يك مخلوط به هم پيوسته در اين رابطه می توان لایه هاي رسوبی در بطن کوه ها را مثال زد
که در اثر فشارهاي درونی زمین روي یکدیگر خم شده و پيچ و تاب خورده اند.
ویر فوق ساختمان مرکز گردهمایی کلمبوس اثر پیتر ایزنمن بوده،
در این نوع ساختمان ها به صورت مستمر سخنرانی ها و نمایشگاه هاي مختلف
از طرف اصناف و نهاد ها گوناگون که موقعیت محلی، ملی و یا بین المللی دارند برگزار می شود.