پنج شنبه , 19 مهر 1403
شیخ بهایی

شیخ بهایی. تحلیل، بررسی اثار و فرایند طراحی

شیخ بهایی

شیخ بهایی پژوهشهای انجام شده در این باره:
استاد راهنما دکتر علی امامیان فر

شیخ بهایی گرداورنده فرشته رحیمی زمستان ۹۵ دانشگاه شاهین شهر دانلود فایلشیخ بهایی

پاورپوینت حجم ۶/۹۲ مگابایت کد خرید ۱-۲۵-۰۳

شیخ بهایی بیوگرافی

بهاء الدین محمد بن عز الدین حسین بن عبد الصمد بن شمس الدین محمد بن ‏على بن حسین بن محمد بن صالح حارثى مدانى عاملى جبعى،
معروف به ‏«شیخ بهایى‏»، حکیم و فقیه و عارف و منجم و ریاضیدان و شاعر و ادیب و مورخ بزرگ، درسال‏ ۹۵۳ ه.ق
در بعلبک از توابع جبل عامل در یک خاندان علم و دانش که تبار و نسب خود را به ‏«حارث همدانى‏»
یکى از یاران مخلص لى(علیه السلام) مى ‏رسانند، پا به‏ عرصه حیات نهاد.

به پاس خدمات وی به علم ستاره‌شناسی، یونسکو سال ۲۰۰۹ را به نام او سال «نجوم و شیخ بهایی» نامگذاری کرد.
محمد ۱۳ ساله بود که پدرش عزالدین حسین عاملی،
به خاطر اذیت شیعیان آن منطقه توسط دولت عثمانی از یک سو و دعوت شاه هماسب صفوی برای حضور در ایران،
به سوی ایران رهسپار گردیدو چون به قزوین رسیدند، در آن سکنا گزیدند.

شیخ بهایی

شیخ بهایی درقزوین زبان پارسی آموخته و به مدت سی سال دراین شهر پرورش یافته و پرورش داد.
شخصیت علمی و ادبی و اخلاق و پارسای او باعث شد تا از ۴۳ سالگی شیخ‌الاسلام اصفهان شود
و در پی انتقال پایتخت از قزوین به اصفهان (در ۱۰۰۶ قمری)،
از ۵۳ سالگی تا آخر عمر (۷۵ سالگی) منصب شیخ‌الاسلامی پایتخت صفوی را در دربار مقتدرترین شاه صفوی،
عباس اول برعهده داشته باشد.

وی فقه و اصول، تفسیر، حدیث و ادبیات عرب را نزد پدرش شیخ عزالدین حسین عاملی.
منطق و کلام و معانی و بیان و ادبیات عرب را نزد نجم ابن شهاب، معروف به ملاعبدالله بهابادی.
ریاضی، کلام و فلسفه را از مولانا افضل قاینی مدرس سرکار فیض کاشانی فرا گرفت و طب را از حکیم عماد الدین محمود،
طبیب ویژه شاه طهماسب و مشهورترین پزشک ایران در آن دوره آموخت و صحیح بخاری را نزد ابی الطیف مقدسی فرا گرفت.

در عرف مردم ایران، شیخ بهائی به مهارت در ریاضی،
معماری و مهندسی معروف بوده و هنوز هم به همین صفت معروف است،
چنانکه معماری مسجد امام اصفهان و مهندسی حصار نجف را به او نسبت می دهند.
و نیز شاخصی برای تعیین اوقات شبانه روز از روی سایه آفتاب یا به اصطلاح فنی،
ساعت آفتاب یا صفحه آفتابی و یا ساعت ظلی در مغرب مسجد امام
(مسجد شاه سابق) در اصفهان هست که می گویند وی ساخته است.

شیخ بهایی اثار

در احاطه وی در مهندسی مساحی تردید نیست و بهترین نمونه که هنوز در میان است،
نخست تقسیم آب زاینده رود به محلات اصفهان و قرای مجاور رودخانه است
که معروف است هیئتی در آن زمان از جانب شاه عباس به ریاست شیخ بهائی مأمور شده
و ترتیب بسیار دقیق و درستی با منتهای عدالت و دقت علمی،
در باب حق آب هر ده و آبادی و محله و بردن آب و ساختن مادیها داده اند
که هنوز به همان ترتیب معمول است و اصل طومار آن در اصفهان هست.

دیگر از کارهای علمی که به بهائی نسبت می دهند،
طرح ریزی کاریز نجف آباد اصفهان است که به نام قنات زرین کمر،
یکی از بزرگترین کاریزهای ایران است،
و از مظهر قنات تا انتهای آبخور آن ۹ فرسنگ است و به ۱۱ جوی بسیار بزرگ تقسیم می شود
و طرح ریزی این کاریز را نیز از مرحوم بهائی می دانند.

شیخ بهایی

دیگر از کارهای شیخ بهائی، تعیین سمت قبله مسجد امام،
به مقیاس چهل درجه انحراف غربی از نقطه جنوب و خاتمه دادن
به یک سلسله اختلاف نظر بود که مفتیان ابتدای عهد صفوی،
راجع به تشخیص قبله عراقین در مدت یک قرن و نیم اختلاف داشته اند.

یکی دیگر از کارهای شگفت که به بهائی نسبت می دهند، ساختمان گلخن گرمابه ای که هنوز در اصفهان مانده
و به حمام شیخ بهائی یا حمام شیخ معروف است و آن حمام در میان مسجد جامع و هارونیه در بازار کهنه نزدیک بقعه معروف به درب امام واقع است
و مردم اصفهان از دیر باز همواره عقیده داشته اند که گلخن آن گرمابه را بهائی چنان ساخته که با شمعی گرم می شد.

در زیر پاتیل گلخن فضای تهی تعبیه کرده و شمعی افروخته در میان آن گذاشته و آن فضا را بسته بود و شمع تا مدتهای مدیدهمچنان می سوخت
و آب حمام بدان وسیله گرم می شد و خود گفته بود که اگر روزی آن فضا را بشکافند،
شمع خاموش خواهد شد و گلخن از کار می افتد و چون پس از مدتی به تعمیر گرمابه پرداختند
و آن محوطه را شکافتند، فوراً شمع خاموش شد و دیگر از آن پس نتوانستند بسازند.
همچنین طراحی منارجنبان اصفهان که هم اکنون نیز پا برجاست به او نسبت داده می شود.

ارگ شیخ بهایی
شیخ بهایی

حمام شیخ بهایی
شیخ بهایی

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد.

5 × 3 =

error: این محتوا غیرقابل کپی است